تفسیر نمونه جلد 17 صفحه 95

در کدام سرزمین مى میرم ؟!
آیه فوق نازل شد و گفت علم همه این امور نزد خدا است .

نکته ها:

1 - انواع غرور و فریب !
آیات فوق هشدار مى دهد که زرق و برق زندگى دنیا شما را نفریبد سپس از فریب شیطان سخن مى گوید و نسبت به آن اعلام خطر مى کند، زیرا مردم چند گروهند.
بعضى آنقدر ضعیف و ناتوانند که تنها مشاهده زرق و برق دنیا براى فریب و غرورشان کافى است .
اما بعضى که مقاومت بیشترى دارند، وسوسه هاى شیطان نیز باید به آن افزوده شود، و شیطان درون و برون دست به دست هم دهند تا آنها را بفریبند، تعبیرات آیه فوق هشدارى است به همه این گروهها.
ذکر این نکته نیز لازم است که غرور (بر وزن جسور) به معنى هر موجود فریبنده است ، و اینکه آن را تفسیر به شیطان کرده اند، در حقیقت بیان مصداق واضح آن است ، و الا هر انسان فریبنده ، هر کتاب فریبنده ، هر مقام وسوسه گر و هر موجودى ، که انسان را گمراه سازد در مفهوم وسیع این کلمه داخل است ، مگر اینکه مفهوم شیطان را چنان وسعت دهیم به گونه اى که همه اینها را شامل شود.
لذا راغب در مفردات مى گوید: غرور هر چیزى است که انسان را مغرور سازد و بفریبد، اعم از مال و مقام و شهوت و شیطان ، و اینکه به شیطان تفسیر شده به خاطر این است که خبیث ترین فریبندگان است . و اینکه بعضى آن را به دنیا تفسیر کرده اند به خاطر فریبندگى دنیاست