روى
سخن را به همه انسانها کرده مى گوید: «آیا ندیدید خداوند آنچه را در
آسمانها و زمین است مسخر فرمان شما کرد که در مسیر منافع و سود شما حرکت
کنند»؟ (الم تروا ان الله سخر لکم ، ما فى السموات و ما فى الارض ).
تسخیر موجودات آسمانى و زمینى براى انسان مفهوم وسیعى دارد که هم شامل
امورى مى شود که در قبضه اختیار او است و با میل و اراده اش در مسیر منافع
خود به کار مى گیرد، مانند بسیارى از موجودات زمینى ، یا امورى که در
اختیار انسان نیست اما خداوند آنها را مامور ساخته که به انسان خدمت کند،
همچون خورشید و ماه .
بنابر این ، همه موجودات مسخر فرمان خدا در طریق
سود انسانها هستند خواه مسخر فرمان انسان باشند یا نه ، و به این ترتیب لام
در «لکم» به اصطلاح لام منفعت است .
سپس مى افزاید: «خداوند نعمتهاى
خود را - اعم از نعمتهاى ظاهر و باطن - بر شما گسترده و افزون ساخت» (و
اسبغ علیکم نعمه ظاهرة و باطنة ).
«اسبغ» از ماده «سبغ» (بر وزن صبر)
در اصل به معنى پیراهن یا زره گشاد و وسیع و کامل است ، سپس به نعمت گسترده
و فراوان نیز اطلاق شده است .
در اینکه منظور از نعمتهاى «ظاهر» و «باطن» در این آیه چیست ؟ مفسران بسیار سخن گفته اند.
بعضى نعمت «ظاهر» را چیزى مى دانند که براى هیچکس قابل انکار نیست